Unidade do Sono
A Unidade do Sono de HM Modelo da Coruña ofrece aos pacientes os máis avanzados recursos humanos e tecnolóxicos, co compromiso de brindar unha atención asistencial de excelencia.
Tendo en conta que pasamos aproximadamente un terzo da nosa vida durmindo, a medicina moderna recoñece a importancia de diagnosticar e tratar as patoloxías do sono, debido ao seu impacto directo na saúde global das persoas.
O sono é un estado fisiolóxico complexo, distinto ao da vixilia, aínda que estreitamente conectado con ela: o noso descanso nocturno inflúe no rendemento durante o día, e viceversa. É unha necesidade biolóxica fundamental, esencial para manter unha saúde física e mental adecuada.
Os trastornos do sono poden xerar alteracións a nivel cognitivo e de comportamento. A pesar de ser un estado considerado de repouso, durante o sono lévanse a cabo numerosas funcións fisiolóxicas que poden implicar incluso maior actividade que na vixilia. Entre as funcións máis destacadas do sono atópanse a recuperación da enerxía física, o fomento da intelixencia, a aprendizaxe e a memoria.
Consecuencias dun sono de mala calidade
- Baixo rendemento no traballo.
- Diminúe a capacidade de concentración, déficit de memoria, diminúe a capacidade de aprendizaxe.
- Accidentes de tráfico e laborais.
- Somnolencia diúrna, fatiga, cansazo.
- Irritabilidade, trastornos de conduta, agresividade.
- Depresión, inapetencia.
- Falta de motivación, trastornos do ánimo.
- Epilepsia.
- Dor de cabeza.
Que é unha Unidade do Sono?
Unha Unidade do Sono é o espazo especializado onde se leva a cabo o diagnóstico e o tratamento dos trastornos do sono, a través dunha avaliación clínica personalizada respaldada por unha proba diagnóstica fundamental: a polisomnografía.
Que é unha polisomnografía?
A polisomnografía é a proba diagnóstica instrumental máis relevante que se leva a cabo na Unidade do Sono. Este procedemento representa o método de maior fiabilidade para o diagnóstico dos trastornos do sono.
Trátase dun estudo nocturno completo do sono do paciente, no que se realiza un rexistro continuo e supervisado de múltiples variables fisiolóxicas. Estas permiten analizar en profundidade a estrutura do sono, así como o comportamento respiratorio e cardiovascular durante o descanso.
Unha vez finalizada a polisomnografía, lévase a cabo unha análise detallada de todos os parámetros rexistrados. É unha proba segura, sen efectos secundarios, que ten unha duración aproximada de 8 horas, durante as cales o paciente dorme de maneira natural, sen necesidade de administrar sedantes.
Síndrome de Apnea do Sono
Adoita roncar e presenta pausas na respiración mentres dorme? Padece sobrepeso, sente somnolencia diúrna excesiva, cansazo ao espertar, ou nota falta de concentración e memoria? Se se identifica con estes síntomas, podería estar experimentando un caso de Síndrome de Apnea do Sono.
Que é a apnea do sono?
A apnea do sono (SAHS) é un trastorno respiratorio que se manifesta durante o período de sono. Quen o padece experimentan interrupcións repetidas na respiración ao longo da noite, o que provoca unha oxixenación insuficiente do organismo e un descanso de baixa calidade ou ineficaz.
Quen padece Apnea?
Este trastorno do sono é altamente frecuente, xa que afecta ao 46% dos homes, ao 24% das mulleres e ao 13% dos nenos. Con todo, menos de 10 de cada 100 persoas afectadas están realmente diagnosticadas.
Cal é a causa?
Aínda que a causa exacta non se coñece con certeza, identificouse que o colapso das vías respiratorias ocorre debido á relaxación dos músculos da farinxe durante o sono. Ademais, poden influír factores como o estreitamento da farinxe ou certas alteracións nasais que facilitan a obstrución das vías aéreas.
Que consecuencias ten?
A síndrome de apnea do sono representa unha seria ameaza para a saúde. Esta condición pode contribuír ao desenvolvemento de enfermidades como a hipertensión arterial, a insuficiencia cardíaca, o infarto de miocardio e os accidentes cerebrovasculares. Ademais, pode afectar negativamente á vida cotiá, xerar unha deterioración nas relacións sociais e familiares, e incluso poñer en risco a vida, xa que as persoas que o padecen teñen ata 10 veces máis probabilidades de sufrir un accidente de tráfico.
Como se diagnostica?
O diagnóstico da síndrome de apnea do sono lévase a cabo nunha Unidade do Sono, mediante o traballo conxunto de diversos especialistas. O neumólogo encárgase de realizar unha historia clínica exhaustiva, solicitar as probas complementarias necesarias e, xunto ao otorrinolaringólogo, efectuar unha exploración completa da vía aérea superior.
A proba definitiva para confirmar o diagnóstico é a polisomnografía.
Ten tratamento?
A apnea do sono pode tratarse de maneira sinxela na maioría dos casos. En situacións leves, é posible mellorar mediante medidas xerais como a perda de peso e a adopción de hábitos de vida saudables. Noutros pacientes, requírese o uso dun dispositivo que subministra un fluxo de aire a presión constante, evitando así o colapso das vías aéreas. Este dispositivo, coñecido como CPAP, utilízase a través dunha máscara nasal durante o sono.
O tratamento con CPAP permite a eliminación dos síntomas desde os primeiros días, mellora a calidade do sono e prevén complicacións asociadas. En determinados casos, tamén poden indicarse outros tratamentos como a cirurxía ou o uso de dispositivos de avance mandibular.
O ronquido e a apnea do sono son alteracións estreitamente relacionadas, asociadas con posibles disfuncións no nariz, gorxa e estruturas veciñas como o padal, a lingua, as amígdalas e as adenoides ou vexetacións. En nenos, o tamaño excesivo destas estruturas pode ser a principal causa de apnea nocturna, orixinando problemas de conduta, irritabilidade e incluso dificultades escolares.
Dado o seu coñecemento do aparello respiratorio superior, o otorrinolaringólogo desempeña un papel clave, utilizando exploracións endoscópicas e probas de imaxe para colaborar cos especialistas en Neumoloxía e Neurofisioloxía no diagnóstico destas afeccións. O tratamento debe ser individualizado, e a parte cirúrxica do mesmo corresponde ao otorrinolaringólogo, quen pode contribuír significativamente á resolución do trastorno ou a facilitar que o tratamento indicado por outros especialistas sexa máis eficaz e cómodo para o paciente.
Trastornos do sono máis frecuentes
Trastornos nos que existe alteración da cantidade, calidade e horario de sono
- Síndrome de apnea-hipopnea do sono: pausas respiratorias durante o sono, acompañadas de excesiva somnolencia diúrna e ronquido, son síntomas frecuentes que poden verse agravados por factores como a obesidade, o consumo de alcohol, o tabaco ou a inxesta de ceas copiosas, entre outros hábitos.
- Narcolepsia: somnolencia diúrna, ataques irresistibles de sono, perda brusca do ton muscular, alucinacións e parálise do sono.
- Hipersomnias: dificultade para manterse esperto durante o día.
- Insomnio: padéceo case un terzo da poboación. O sono apréciase como insuficiente, non satisfactorio ou pouco reparador.
- Síndrome de pernas inquedas: sensación molesta nas pernas que adoita manifestarse pola noite mentres se está na cama, e incluso durante a tarde en períodos de repouso, xerando unha forte necesidade de mover as pernas de forma involuntaria.
- Movementos periódicos das extremidades: movementos repetitivos de flexión do pé que se presentan durante a noite cunha certa regularidade, provocando espertamentos nocturnos e interrupcións do sono.
Trastornos do comportamento ou fenómenos anormais, que teñen lugar durante o sono ou nas transicións sono-vixilia
- Bruxismo: bater de dentes asociado a contraccións rítmicas do músculo masetero, que xeran o característico ruído ao rozar os dentes. Este fenómeno adoita estar vinculado ao estado emocional do paciente e pode provocar alteracións dentais e dor mandibular ao espertar.
- Sonambulismo: deambulación; frecuente nos nenos.
- Somniloquias: emisión de palabras ou sons durante o sono.
- Pesadelos: soños angustiosos.
- Terrores nocturnos: frecuente nos nenos, ocorre nas primeiras horas da noite, con manifestacións vexetativas intensas (suoración, taquicardia, respiración axitada). Asóciase con frecuencia ao sonambulismo.